یکی از بزرگ‌ترین مراسم‌های دینی- مذهبی که سالیانه در جهان برگزار می‌شود، پیاده‌روی اربعین است. پیاده‌روی اربعین یکی از سنن و آداب و رسوم شیعیان است که از زمان‌های بسیار دور مرسوم بوده‌است.

در این مراسم هر ساله در چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) (بیستم ماه صفر)، تعداد زیادی از مسلمانان شیعه و سنی و عده‌ای از سایر مذاهب که برای امام حسین (ع) احترام قائل‌اند، به منظور بزرگداشت ایشان با پای پیاده از شهرهای مختلف عراق به سوی کربلا حرکت می‌کنند. در روزهای انجام این مراسم در عراق حال و هوای خاصی برقرار است. نکته‌ای که در خصوص پیاده‌روی اربعین وجود دارد این است که تاریخچه برکزاری آن تنها به چند سال گذشته باز نمی‌گردد و قدمتی چند صدساله دارد. به گفته برخی محققان تاریخچه این پیاده‌روی به زمان ائمه و حکومت‌های بنی‌امیه و بنی‌عباس بازمی‌گردد. 
در طول این سال‌ها بزرگان دینی و علمای بزرگ شیعه به منظور تشویق دوستداران امام حسین(ع) در مراسم پیاده‌روی شرکت می‌کردند تا الگویی برای آن‌ها باشند. بر طبق روایات، «جابر بن عبدالله انصاری»، یکی یاران پیامبر(ص)، اولین فردی بود که در سال 61 هجری با پای پیاده از مدینه به سمت کربلا این سنت را به جای آورد. این سنت تا زمان فقیه شیعه به نام شیخ انصاری یا مرتضی انصاری (1281-1214) برگزار می‌شد اما پس از ایشان به فراموشی سپرده شد. در نهایت فردی به نام  محدث نوری (1320-1254) این سنت را دوباره احیا کرد. آیت‌ﷲ‌ سید محمود شاهرودی از مراجع تقلید ایرانی و یکی از اساتید حوزه نجف، در حدود 260 بار مسیر کربلا را پیاده طی کرده‌اند. وی در سال‌های عمر خود بر سنت پیاده‌روی به سوی کربلا بسیار تاکید و اصرار داشتند.

پیاده‌روی اربعین در دوران صدام

تا پیش از اینکه عراق در دست حکومت صدام بیفتد، پیاده‌روی اربعین هر سال در بین مردم عراق مرسوم بود. در زمان حزب بعث از جانب حکومت با برپایی مراسم‌های مذهبی همچون پیاده‌روی اربعین مخالفت شد و حزب بعث با افرادی که در این قبیل مراسم‌ شرکت می‌کردند، به شدت برخورد می‌کرد. این ممانعت و خشونت‌ها در زمان حزب بعث، سبب حضور کمرنگ‌ مردم در این راهپیمایی شد.
با سقوط حزب بعث در سال 2003 بار دیگر مردم عراق از مراسم‌های مذهبی همچون پیاده‌روی اربعین استقبال کردند. در آن هنگام موکب‌هایی که برپایی آن‌ها در زمان حزب بعث ممنوع بود، برای پذیرایی از زوار دوباره برپا شدند. از آن پس هر سال جمعیت بیشتری نسبت به سال قبل در مراسم اربعین شرکت می‌کرد و این مراسم با حضور زوار بیشتر و باشکوه‌تر برگزار می‌شد و در سال‌های اخیر شاهد حضور میلیونی زوار در عراق هستیم.

بهترین زمان آغاز پیاده‌روی اربعین

با توجه به تراکم جمعیت در روز‌های پایانی این سفر پیشنهاد می‌شود سفر خود را از شانزده ماه صفر به عبارتی پنج روز مانده به اربعین آغاز کنید اگر مسیر انتخابی شما مسیر نجف تا کربلا باشد با توجه به اینکه فاصله این دو شهر در حدود 80 کیلومتر است، کل زمان پیاده‌روی در حدود 20 تا 25 ساعت است که با احتساب زمان استراحت در حدود دو تا سه روز طول می‌کشد. بنابراین با این محاسبات سفر شما حدوداً در روز 18 صفر باید به پایان برسد. سعی کنید سفر خود را به روزهای پایانی موکول نکنید.

آداب و رسوم مردم عراق در مراسم اربعین

هوسه‌خوانی

شرکت‌کنندگان به صورت یک حلقه دور شاعر جمع می‌شوند و شاعر شروع به خواندن اشعاری که نمایانگر شجاعت و دلاوری است، می‌کند. مردم پس از خواندن هر بیت توسط شاعر، آن بیت را تکرار می‌کنند و دایره‌وار می‌چرخند. این قبیل قصیده‌‌ها برای انگیزه دادن به مردان به منظور انجام کارهای سخت نیز استفاده می‌شود. 

پذیرایی از زائران

از زیباترین آداب مردم عراق در مراسم اربعین رسم مهمان‌نوازی و پذیرایی آنان از زائران حسینی است. آنها در طول مسیر پیاده‌روی اربعین، موکب‌هایی را بر پا و از زوار برای پذیرایی و استراحت در موکب‌ها دعوت می‌کنند. در این موکب‌ها خدمات و امکانات بهداشتی و رفاهی به صورت رایگان در اختیار زائران قرار می‌گیرد.