پیش از استعمار انگلیس، اوضاع عراق کاملاً بر هنر و فن متکی بود.
دولت عراق اقدام به تأسیس آکادمیها و دانشگاههایی خارج از سلطه انگلیس کرد و دانشجویانی را برای تکمیل تحصیلات حرفهایی خود در رشتههای هنر و معماری به ابن آکادمیها فرستاد که از میان آنها هنرمندان شاخصی نیز ظهور کردند.در این دوره کوتاه هفت هنرمند برجسته ظهور کردند که هرکدام از این هنرمندان از خلاقیت و ابتکار خاص خود برخوردار بودند. از جمله این هنرمندان میتوان به فائق حسن، جواد سلیم، خالد الرحال، محمود صبری، دیا العزاوی، محمد غنی حکمت و اسماعیل فتاح اشاره کرد.
از دیگر هنرمندانی که در ترویج هنر نقاشی و مجسمهسازی سهم بسزایی داشتند میتوان به عطا صبری، حافظ الدروبی، اسماعیل الشیخلی، اکرم الشکری و جمیل حمودی اشاره کرد که به عنوان مدرس در مدارس دولتی نیز فعالیت داشتند. تدریس میان حرفه و زندگی برای آنها خللی ایجاد نمیکرد و از این طریق زندگی خود را میگذراندند. این هنرمندان در جامعهای که هیچ آشنایی با هنر و معماری نداشت، اصول معماری نوین را پایهگذاری کردند.
آنها از وضع حاکم بر عراق نهایت استفاده را بردند و در کنار تدریس، مهارتهای خود را پرورش دادند. این اساتید هنر اقدامات مفیدی در جهت شناساندن هنر مدرن به مردم عراق انجام دادند. آنها هنر مدرن را که به جز تعداد اندکی، آشنایی با آن نداشتند از طریق تدریس و برگزاری نمایشگاههای دورهای هنری (نقاشی و مجسمه سازی) به مردم معرفی کردند. در همین زمان، معماران بنامی در این کشور ظهور کردند و جنبشی نوین در هنر معماری بهوجود آوردند که از جمله ی این معماران میتوان به مختار ابراهیم، مدحت علی مظلوم، جعفر علاوی، محمد مکیه، قحطان عونی، رفعة الجادرجی، قحطان المدفعی و هشام منیر اشاره کرد.
در این دوران دولت انگلیس بسیاری از قوانین دولت مدرن را تدوین کرد که این قوانین در اداره پست، اداره کار، ارتش، پلیس، آموزش و پرورش و اماکن دیگر اجرا شد. در دهه 40 و همزمان با جنگ جهانی دوم، هنگامی که انگلیس برای دومین بار عراق را اشغال کرد، موسسههای بسیاری شروع به تبلیغ و ترویج هنر بهخصوص هنر معماری کردند و معماران نقش مهم و موثری در حمایت از گالریهای هنری داشتند. هنر معماری در ابتدای دهه 50 توسط رفعة الجادرجی توانست مشکلات مربوط به گرمای آب و هوا را حل کند و پس از الجادرجی، قحطان عونی نیز رویه وی را پیش گرفت.
پس از اشغال عراق توسط امریکا همه چیز رو به زوال رفت و خاموشی و سیاهی عراق را فرا گرفت. تولید آثار هنری و معماری بسیار کم شد و رو به فراموشی رفت که برای بهبود اوضاع هنر و معماری، باید باری دیگر هنرمندان آستین همت را بالا بزنند و به مطالعه، نوآوری و ابتکار بپردازند.
دیدگاه خود را بیان کنید