عراق در دوران پس از ظهور اسلام شاهد حکومت و خلافت سلسله‌های متعددی بود. از جمله حکومت امویان، عباسیان و حمله مغول‌ها که در این مطلب به تفصیل در مورد این دوره‌های تاریخی و آنچه بر عراق در این دوران گذشت، سخن به میان آورده‌ایم.

عهد راشدین

با سقوط سلسله ساسانیان و ظهور اسلام، «راشدین»، اولین حکومت اسلامی است که پس از در گذشت پیامبر اسلام در سال 11 هجری شکل گرفت. راشدین به معنای «هدایت شدگان» است و اشاره به چهار حاکم این دوران دارد: ابوبکر، عمر بن خطاب، عثمان‌بن‌عفان و حضرت علی‌بن‌ابی‌‌طالب(ع). 
زمانی که مسلمانان در جنگ با ساسانیان به پیروزی دست یافتند، در عراق بر بخش‌های غربی فُرات مانند «حیره» و «الانبار» و در شام بر سوریه و فلسطین سلطه پیدا کردند. بیشترین کشورگشایی‌ در دوران راشدین پس از ابوبکر، در زمان خلافت عمربن خطاب صورت گرفت و شام، عراق، مصر و بخش عمده‌ای از ایران تحت سلطه مسلمانان درآمد.

امویان

دومین خلافت اسلامی بعد از راشدین، حکومت «بنی‌امیه» بود. این حکومت با خلافت معاویه در سال 41 هجری قمری آغاز شد. بزرگترین قلمرو در تاریخ اسلام در این دوران شکل گرفت و بنی امیه در کشورگشایی و گسترش قدرت سیاسی دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای داشت. در این دوران، عراق به طور کامل تحت سلطه حکومت بنی امیه بود.
پایتخت حکومت امویان، دمشق بود و از مشهورترین خلفای اموی می‌توان «معاویه بن ابوسفیان»، «یزید بن معاویه» و «مروان بن حکم» را نام برد. 
در اواخر خلافت یزید، سپاهیان مختار که اکثر آنها ایرانی بودند، لشکر شامی عبدالملک بن مروان را شکست دادند و عراق را به تصرف خود درآوردند. سرانجام حکومت امویان در سال 132 هجری با شکست مروان بن حکم به پایان خود رسید.

عباسیان

سومین دوران خلافت اسلامی که بعد از ظهور اسلام به قدرت رسید، حکومت عباسیان بود. خلافت عباسیان در سال 132ه.ق توسط شخصی به نام «سفاح» تشکیل شد و پایتخت حکومت از دمشق به بغداد منتقل شد. در این دوران، عراق به یک مرکز مهم سیاسی و علمی تبدیل شد و بغداد به عنوان پایتخت علمی و فرهنگی جهان شناخته می‌شد. 
از جمله اقداماتی که در دوره عباسیان صورت گرفت، ساخت بیت الحکمه (مرکز علمی بغداد) در زمان مأمون بود. ساخت مکان‌های علمی در این دوره باعث جذب دانشمندان از نقاط مختلف جهان به سوی بغداد و رونق علم و دانش شد. در دوره عباسیان، عراق در معرض بسیاری از شورش‌ها و جنگ‌های داخلی قرار گرفت و سرانجام این حکومت در سال656 هجری قمری (1258 میلادی) توسط «هولاکوخان» مغول سرنگون شد.

مغولان

در سال 1258 میلادی، مغولان پس از تسلیم شدن مُستعصم، خلیفه عباسی، به عراق حمله کردند و این سرزمین را تحت سلطه خود درآوردند. مستعصم، پنج روز پس از ورود مغولان به بغداد درگذشت و حکومت 508 ساله عباسیان با تصرف بغداد به دست مغولان از بین رفت. در این زمان بغداد مورد تاراج و تخریب مغولان قرار گرفت. آنها شمار زیادی از مردم را نیز کشتند.
مغولان در این زمان، عراق را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کردند، موصل را پایتخت قسمت شمالی و بغداد را پایتخت قسمت جنوبی قرار دادند. عراق در سال 1534 میلادی با بیرون کردن مغولان، به تصرف عثمانی‌ها درآمد.