استان دیوانیه یا قادسیه یکی از استان‌های عراق است در گذشته «لواءالدیوانیه» نام داشت.
یکی از شاخه های رودخانه‌های فرات از این استان می‌گذرد که «شط‌الحله» نام دارد و این رودخانه در مدخل ورودش به این استان به «شط‌دیوانیه» معروف است.
این استان دارای قدمگاه‌ها و مزار شخصیت‌های مهم اسلامی در نزد اقلیت شیعه است و همچنین شامل آثار تاریخی و باستانی دوره‌های مختلف است. منظره شهر «نفر» که نام اصلی آن «نیبور» است، از دیوانیه کاملا نمایان بوده و تقریبا در فاصله 25 کیلومتری از دیوانیه فاصله دارد. این شهر مرکز تمدن سومریان در هزاره سوم قبل از میلاد است. از دیگر آثار باستانی این استان می‌توان به شهر «اوروک» یا «الورکا» که نام عراق نیز از آن برگرفته شده است اشاره کرد. این شهر نیز یکی از شهرهای مهم عهد سومریان بوده است. بعدها در همین مکان، شهر «الهاشمیه» که یکی از پایتخت‌های حکومت عباسی بوده است، ساخته شد.
جاذبه‌های تاریخی و باستانی
شهر نفر یا نیبور
این شهر تاریخی در استان قادسیه واقع شده است و در گذشته مرکز دینی بابلی‌ها و سومریان بوده است. نیپور، در 7 کیلومتری شمال شرقی شهر «عفک» واقع شده است.
مقدس بودن این شهر به‌خاطر این است که خدای «انلیل» یا «لیل» و همسرش «نینلیل» در آنجا زندگی می‌کردند. این منطقه همچنین از لحاظ کشاورزی حائز اهمیت است و محصولات مهمی همچون گندم، جو، برنج، خرما و انواع میوه‌ها و سبزیجات در این منطقه پرورش داده می‌شود.
شهر ایسن
شهر «ایسن» در جنوب عراق و در استان قادسیه واقع شده است. بقایای این شهر در 200 کیلومتری جنوب شرقی بغداد و 35 کیلومتری جنوب غرب نیبور قرار دارد که در کتابهایی که به زبان میخی نوشته شده است در سالهای قبل از میلاد نام آن به چشم می‌خورد. این شهر همچنین بر سیر تمدن در کشور عراق بسیار موثر بوده است.
میدان ساعت دیوانیه (ساحه الساعه): طرح این یادمان که 5/3 متر ارتفاع دارد، از گلی که در حال شکفتن الهام گرفته است. طراحان این یادمان «رووف الحسینی» و «طه الاسدی» هستند. این یادمان کاملا با لقب استان دیوانیه که به «غنچه میانی فرات» معروف است، سنخیت دارد. رنگ سبز در قسمتی از این یادمان، نشان دهنده رونق و اهمیت صنعت کشاورزی در این استان است.
سایر جاذبه‌های دینی و تاریخی در این استان به شرح زیر است:
- مقبره نبی ایوب در شهر دیوانیه
- مرقد محمد بن موسی کاظم در مرکز شهر دیوانیه
- مقبره نبی مدین در 4 کیلومتری دیوانیه (قوم مدین یا مدیان قبیله‌ایی است که در قرآن و تورات نام آن‌ها آمده است.)
- مقبره حمزه در منطقه الحمزه
- مقبره دختران «بانو خوله» و «بانو فریال» در منطقه حمزه ( الحمزه شرقی، یکی از شهرستان‌های استان دیوانیه است که در جنوب عراق واقع شده است)
- مقبره محمد (ملقب به العریس-داماد ) در دیوانیه
- مقبره ابن‌کاظم مشهور به ابوشهاب در الدغاره
- مقبره «عیسی بن زید بن علی» در منطقه‌ی الشنافیه
- قدمگاه حضرت یونس در شهر عفک
- قدمگاه حضرت عمران و شعیب در «الدغاره»
دیدگاه خود را بیان کنید