شهر موصل مرکز استان نینوا و دومین شهر پرجمعیت عراق بعد از بغداد است. جمعیت ساکن این شهر تقریبا سه و نیم میلیون نفر است. این استان با کشورهای هم مرز خود یعنی سوریه و ترکیه روابط تجاری گسترده‌ای دارد.

ساکنان این استان با لهجه موصلی یا «مصلاوی» که شباهت زیادی به لهجه سوری دارد، صحبت می‌کنند. با توجه به مساحت زیاد زمین‌های حاصلخیز نینوا، حدودا نیمی از تولیدات داخلی کشاورزی عراق از این استان تامین می‌شود. محصولات زراعی در این استان شامل: گندم، جو، پنبه، برنج، ذرت، آفتابگردان، سبزیجات، حبوبات، دانه‌های روغنی و علوفه است.
در ادامه با مهمترین آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری استان نینوا آشنا می‌شویم.

تل (تپه) نبی یونس (ع)
این تپه در موصل واقع شده و دربردارنده کاخ خانواده‌های «حدون» و «سنحاریب» است و یکی از باارزش‌ترین آثار باقی مانده نینوا به حساب می‌آید. این مکان تاریخی که به «تل توبه» نیز معروف است جزء آثاری است که از ویرانی و تخریب در امان مانده است. در بخش غربی آن، مسجد نبی یونس از مساجد تاریخی و باستانی عراق قرار داشت که توسط داعش در سال 2014 منهدم شد.
تل قوینچق
باستان شناسی به نام «ب.ا.بوتا» در سال‌های 1842 تا 1851 میلادی تل(تپه) «قوینچق» به همراه قصر «آشوربانیپال» و کتابخانه بزرگ آن را کشف کرد.
تل الرماح
این مکان در 80 کیلومتری موصل واقع شده و دارای زیگوراتی معروف به همراه یک معبد است و قدمت آن به سال 1800 میلادی بازمی‌گردد.
دیوار موصل
حاشیه دیوار، 12 کیلومتر و به صورت مستطیل شکل  و دارای برج‌هایی از جنس سنگ و دروازه‌هایی (نام دروازه‌ها: العمادی، الجصاصین، المیدان، کنده، السر، العراق، ادد، لکش، القصابین، المشرعه، الجسر و القلعه) نیز هست. دروازه‌ «ادد» این بنا در زمان سلطه داعش به‌شدت آسیب دید.
قلعه بشطابیا ( قلعه موصل)
بشطابیا در لغت به معنی قلعه بزرگ است. این قلعه متعلق به قرن ششم هجری است و نقش بسیار مهمی در حصر موصل در سال 1156 هجری داشته است.


قلعه «بشطابیا» دارای دو در است که یکی از آنها به رودخانه راه دارد که «باب السر» نامیده می‌شود و دیگری به فضایی که روبروی آن است اشراف دارد و به «باب القلعه» معروف است. 
دیر مارمتی (صومعه مارمتی )
این بنای تاریخی در کوه «الالفاف» در شمال شهر موصل واقع شده است و از مکان‌های سیاحتی این شهر نیز به‌شمار می‌رود.
جنگل‌های موصل
جنگل‌های موصل در قسمت غربی این شهر به وجود آمد و در آن زمان «غابه الحدباء النموذجیه» نامیده می‌شد. در این جنگل‌ها، گلخانه‌هایی برای پرروش درختان جنگلی و مطابق با آب و هوای موصل ساخته شده است. درختانی نظیر اکالیپتوس، چنار و صنوبر در این جنگل‌ها به وفور دیده می‌شود. این جنگل‌ها در اواسط دهه هشتاد در بهترین وضعیت خود قرار داشتند و در این منطقه بسیاری از امکانات تفریحی و توریستی از جمله هتل بین المللی نینوا و مجتمع «السدیر» و مجتمع روستایی سیاحتی و مجموعه‌ای از کازینوها و رستوران‌ها و سالن‌ها ساخته شد. در برهه تحریم اقتصادی عراق، این منطقه به‌شدت آسیب دید و حتی درختان این منطقه سوزانده شد. تا امروز هیچ کوششی جهت بازسازی این مکان انجام نشده است.
باغ‌های معلق نینوا
باغ‌های معلق نینوا از عجایب هفت‌گانه جهان باستان به‌شمار می‌روند. به اعتقاد بسیاری از دانشمندان این باغ‌ها متعلق به شهر بابل بوده‌ است اما طی پژوهش‌های جدید باستان شناسان مشخص شده است این باغ‌ها متعلق به نینوا بوده و شخصی به نام «سنحاریب» آنها را ساخته است. 


به‌ گفته استفانی دالی، آشورشناس دانشگاه آکسفورد انگلستان، این باغ‌ها نه در شهر کهن بابل، بلکه در 547 کیلومتری شمال این شهر و در نینوا قرار داشته‌اند؛ مکانی همجوار رود دجله، در شهر موصل کنونی.
کتابخانه آشور بانیپال


کتابخانه سلطنتی «آشوربانیپال»، به نام آخرین پادشاهان آشوری نامگذاری شده است. این کتابخانه بسیار بزرگ که تعداد 30943 لوح گلی در آن یافت شد، دارای نوشته‌های مهمی درباره قتل عام «کلکامش» که در اشعار بابِلی‌ها به آن اشاره شده، داستان تاسیس بابِل، اسطوره ادبا و مرد مستمند «نیپوری» است. بیشتر این لوح‌ها با خط «آکدی» نوشته شده است.
موزه موصل
این موزه در شهر موصل، مرکز استان نینوا و در شمال عراق واقع شده است. موزه موصل، یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های عراق به‌شمار می‌رود که یکبار در زمان حمله آمریکا به عراق در سال 2003 و بار دیگر توسط داعش غارت شد و به‌شدت آسیب دید. 
موزه موصل در سال 1952 تاسیس و در سال 1972 ساختمان جدیدی به آن الحاق شد و به دلیل آسیب‌های وارده به این بنا، تا سال 2012 بازگشایی نشد. این موزه دارای چهار سالن است که هر کدام آثار مربوط به دوره‌های آشوری و اسلامی را به نمایش می‌گذارند. این موزه همچنین دارای کتابخانه‌ بزرگی شامل دستخط‌های مهم و کتاب‌های متنوعی از پژوهشگران نامدار است.
مناره الحدبا
این مناره یکی از برجسته‌ترین آثار تاریخی شهر موصل به‌شمار می‌رود. مناره «الحدبا»، قسمتی از مسجد بزرگ نوری است که در قرن ششم هجری ساخته شد.


این مناره قبلا به نام مناره «الطویله» معروف بوده و گفتنی است که تصویر این مناره را می‌توانید برروی اسکناس 10 هزار دیناری عراق مشاهده کرد.
مسجد اموی موصل


تاریخ تاسیس مساجد در موصل از شروع دوران اسلامی و به طور دقیق به سال 16 هجری می‌رسد. این مسجد به دلیل قدمتی که دارد امروزه به مسجد «عتیق» معروف است.
کلیسای ماربهنام


صومعه دو شهید «ماربهنام» و خواهرش «مارت ساره» متعلق به اقلیت کاتولیک است که در استان نینوا و در شمال عراق واقع شده است. این صومعه در 14 کیلومتری جنوب شهرک «بخدیدا» و 30 کیلومتری جنوب شرق موصل قرار دارد.
خیابان النجفی
این خیابان یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های موصل است که بورس خرید کتاب‌ و لوازم التحریر به حساب می‌آید. اولین مراکز انتشارت در موصل نیز در این خیابان به وجود آمد.
سد موصل


این سد بر روی رودخانه دجله احداث شده و در فاصله 60 کیلومتری شمال شهرموصل قرار دارد. این سد تا مرز عراق با ترکیه امتداد دارد. در کنار دریاچه این سد، شهرک گردگری وجود دارد که دارای امکانات اقامتی و تفریحی برای گردشگران است.
حمام‌های العلیل موصل
این مکان دارای چشمه‌های آب‌ معدنی با خواص درمانی است. بسیاری از مردم از اقصی نقاط عراق به این مکان می‌آیند تا از خواص آن برای درمان بیماری‌هایی همچون: روماتیسم، التهاب ستون فقرات و مفاصل، بیماری‌های پوستی و غیره استفاده کنند.