محله دولت‌آباد نام محلی در قسمت جنوب شرقی تهران است که از حدود چهار دهه پیش پذیرای بسیاری از عراقی‌های ساکن تهران بوده است. اکثر این افراد در زمان حکومت صدام به دلیل مخالفت با سیاست‌های او مورد آزار و اذیت قرار گرفتند و در نهایت مجبور به ترک عراق و مهاجرت به ایران شده‌ بودند.

اتباع عراقی ساکن این منطقه اگر چه مدت‌ها از وطن خود دور مانده‌اند، اما این دوری نتوانسته در آداب و رسومی که به آن پایبند بوده‌اند، تغییراتی ایجاد کند. عده‌ای از مهاجران عراقی ساکن در این محله همان معاودین یعنی عراقی‌های ایرانی‌‌الاصلی هستند که به دستور صدام از عراق بازگردانده شدند. معاودین در حدود پنج دهه است که در ایران زندگی می‌کنند و فرزندان آن‌ها مجبور به زندگی میان دو فرهنگ و زبان مختلف هستند. 
مهاجرت معاودین به ایران به معنای پایان مشکلات آن‌ها نبوده و پس از استقرار در ایران با مشکلات زیادی مواجه شدند. اصلی‌ترین مشکلی که هنوز عده‌ای از آن رنج می‌برند نداشتن شناسنامه است. فقدان هویت در ایران، حتی در برطرف کردن نیازهای اساسی مانند تحصیل یا اشتغال برای آن‌ها مشکل ایجاد کرده است. برخی می‌گویند حتی اگر شناسنامه ایرانی برای فرزندان خود تهیه می‌کردند به دلیل اینکه همیشه به زبان عربی حرف می‌زدند ممکن است از نظر زبان در مدارس ایرانی با مشکل مواجه شوند. این مهاجران هم ایران را دوست دارند و هم سعی دارند عراق را برای خود زنده نگه دارند و به همین علت گاهی زندگی برای دو وطن برای آن‌ها کار دشواری است. 
متاسفانه بسیاری از مردم ایران یا حتی ساکنان تهران از وجود این محله بی‌اطلاع هستند، اما اگر برای یکبار هم از این محله عبور کنید حس گذر از خیابان‌های شهرهایی مانند نجف، کربلا یا بغداد را تجربه خواهید کرد. با ورود به این محله خواهید دید که بسیاری از مردم به زبان عربی حرف می‌زنند و متون روی شیشه‌ها و تابلوهای مغازه‌ها با فونت عربی نوشته شده است. ساکنین این محله ویژگی ارتباط جمعی از خصوصیات جامعه عربی را هنوز حفظ کرده‌اند و با قراردادن صندلی‌هایی در پیاده‌روها، در کنار هم می‌نشینند و از اتفاقات روزمره باهم صحبت می‌کنند. آن‌ها در ایام محرم و صفر مانند رسم و رسوم عراق به مدت دوماه، بر دیوار خانه‌ها و مغازه‌ها پرچم‌های عزاداری آویزان می‌کنند. 
بلوار قدس در محله دولت آباد یکی از مکان‌های تجمعات جوانان است و هر اتفاق یا تغییری که قرار باشد در زندگی این افراد ایجاد شود، ابتدا در این محل دور هم جمع می‌شوند. برای مثال اگر تغییری در کارهای سفارت ایجاد شود در ابتدا حرف آن تغییرات در این مکان زده می‌شود. این بلوار محل خرید و رفت و آمد مردم دولت‌آباد است و جوانان برای تفریح به این بلوار می‌روند. به دلیل رسم و رسوم‌ سنتی معاودین، دخترها کمتر در خیابان‌ها دیده می‌شوند و آن‌ها معمولاً یا در خانه‌های خود دورهمی برگزار می‌کنند یا برای تفریح به نقاط دیگر شهر می‌روند.

درباره محله دولت آباد

دولت‌آباد در مقابل سایر محله‌های جنوب تهران از حیث فرهنگی و بافت شهری در جایگاه مطلوب‌تری قرار دارد. این شهرک در سال 1350-1349 ساخته شده و در حال حاضر دارای سه فلکه و یک میدان بزرگ به نام میدان بروجردی است. امکانات موجود در این محله شامل حسینیه، مسجد، ورزشگاه، پایگاه بسیج، استخر،  ایستگاه آتش‌نشانی،  شعب مختلف بانکی، ایستگاه مترو، درمانگاه و داروخانه است. مساجد و پایگا‌ه‌های بسیج این شهرک به همراه حسینیه‌ها همواره در حوزه تربیت نوجوانان فعالیت‌های مفیدی انجام می‌دهند. دولت‌آباد دارای بوستان بزرگی به نام آزادگان است که علاوه بر ساکنان محله، مردم سایر مناطق نیز برای تفریح و گذران اوقات فراغت خود به آنجا می‌روند. این شهرک دارای یک رسانه مردمی است که از سال 1396 در جنوب دولت‌آباد فعالیت خود را آغاز کرده است.

عراقی‌هایی که خود را ایرانی‌الاصل می‌دانند

یکی از نکات قابل توجه درباره بسیاری از مهاجرین و معاودین که در محله دولت‌آباد زندگی می‌کنند این است که آن‌ها نیز خود را ایرانی‌الاصل می‌دانند. برخی از این افراد آنقدر با ایران خو گرفته‌اند که برای زندگی به محله‌های دیگر نقل مکان کرده‌اند. در سال‌های اخیر بخشی از ساکنین عراقی محله دولت‌آباد با اثبات اصالت ایرانی خود به دولت، ملیت ایرانی دریافت کرده‌اند و آن دسته از افرادی که موفق به این کار نشده‌اند تنها به صورت سالانه اقامت خود را تمدید می‌کنند. 
از نظر عده‌ای دولت‌آباد بهترین انتخاب برای زندگی اتباع عراقی است، زیرا زندگی در این محله‌ آن‌ها را به یاد عراق می‌اندازد. برخی از جوانانی که در ایران متولد شده‌اند با اینکه ممکن است حتی یکبار هم عراق را ندیده‌ باشند، اما با حال و هوای دیگری از این کشور حرف می‌زنند و نمی‌توانند نسبت به اخبار نگران‌کننده عراق بی‌تفاوت باشند. بخش قابل توجهی از این مهاجران به‌ویژه افراد مسن با دلتنگی و اندوه از زادگاه خود یاد می‌کنند، جایی که به اجبار آن را ترک کرده و قادر به بازگشت به آن نیستند. با این حال در جریان نا‌امنی‌های سال‌های گذشته عراق، همچنان به مهمانان عرب این محله افزوده می‌شود.