آشنایی با استان بغداد

استان بغداد در جوار رود دجله واقع شده و مرکز آن شهر بغداد است. بغداد پایتخت جمهوری عراق و بزرگ‌ترین شهر این کشور است. همچنین دومین شهر بزرگ در جهان عرب بعد از قاهره و دومین شهر بزرگ غرب آسیا پس از تهران است.

به دلیل عبور مسیرهای هوایی، ریلی و جاده‌ای، بغداد از موقعیت ویژه‌ای برخوردار بوده و به عنوان مرکز اقتصادی، اداری، تجاری و آموزشی عراق شناخته می‌شود.
بغداد، شهری تاریخی است که در سده‌های متمادی به عنوان مرکز علوم مختلف در جهان و محلی برای مواجهه دانشمندان و دانش‌آموختگان شناخته می‌شده است. این شهر دارای چندین نام دیگر نظیر «المدوره» (دایره‌ای‌شکل)، «الزوراء» (دارای انحراف) و «دارالسلام» (خانه صلح) است.
رود دجله از میان بغداد می‌گذرد و آن را به دونیمه تقسیم می‌کند: «کرخ» (بخش غربی) و «رصافه» (بخش شرقی).
بغداد دارای اماکن تاریخی بسیاری است که مهم‌ترین آنها مدرسه «مستنصریه»، مساجد اسلامی قدیمی و موزه ملی است که معرف مهم‌ترین تمدن بین‌النهرین هستند.
دین رسمی مردم این شهر، اسلام است که50 درصد آنها شیعه و 32 تا 37 درصد سُنی مذهب هستند. پیروان دیگر ادیان و مذاهب نیز در این شهر وجود دارند.
همسایه‌های شهر بغداد نیز عبارتند از: اعظمیه، الکاظمیه، کراده، المنصور، بغداد جدید، شهرک صدر و شهرک حریه.

نقشه و مشخصات کلی

پیشینه تاریخی

تاریخ بغداد از دوره عباسیان آغاز می‌شود. در آن زمان بغداد، نام سرزمین کوچکی در نزدیکی تیسفون بود که در 30 ژوئیه سال 762 در کرانه غربی رود دجله توسط عباسیان و در زمان خلافت منصور، تاسیس و به نمادی برای سرزمین‌های اسلامی سده‌های میانه تبدیل شد .نزدیک به یک نسل بعد از پیدایش بغداد، این شهر، قطب علم آموزی و تجارت در منطقه و به تعبیری پایتخت دانش مسلمانان در شرق شد. نام «بغداد» نامی پارسی است که از دو بخش «بغ» و «داد» ساخته شده است. بغ به معنای خدا است؛ بنابراین از معنای نام بغداد، بخشش خدا یا خداداد به دست می‌آید. اعتقاد عمومی بر آن است که بغداد در سال‌های 775 تا 935 میلادی بزرگ‌ترین شهر دنیا بوده ‌است. این شهر احتمالاً نخستین شهر بالای یک میلیون نفری دنیا نیز بوده است.

آموزش

در استان بغداد چــهار دانشـگاه مهم وجود دارد کــــــه عـــبارتـند از: دانشــــگاه بـــــــغداد (تاسیـــــــس 1963)، دانشـگاه المــــستنصریه(تاسیس 1963)، دانشگاه تکنولـــوژی و فـــناوری(تاسیـــــــس 1974) و دانشــگاه نهرین. همچنین دانشگاه‌ها و دانشـکده های خصـــــوصی متعددی در سراسر شهر بغداد وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به دانشگاه «التراث» و دانشگاه اسلامی عراق اشاره کرد.
تعداد مراکز مختلف آموزشی در شهر بغداد نیز به شرح زیر است:
مدرسه ابتدایی: 2474
مدرسه متوسطه: 1334
دانشگاه دولتی: 4
موسسه فنی و حرفه ای: 97
موسسه هنرهای زیبا: 6
موسسه تربیت معلم: 50

بهداشت و سلامت

تعداد مراکز درمانی و بیمارستانی در استان عراق نیز به شرح زیر است:
بیمارستان دولتی و خصوصی: 85
بیمارستان تخصصی دولتی: 43
موسسه ارائه دهنده خدمات سلامت: 357
بیمارستان عمومی: 19
بیمارستان اطفال: 4
بیمارستان مادر و کودک: 2
بیمارستان زنان و زایمان: 2
بیمارستان تخصصی: 16
مرکز درمانی: 69

اقتصاد بغداد

بغداد به عنوان مرکز اصلی فعالیت‌های تجاری عراق شناخته می‌شود و مهم‌ترین فعالان حوزه صنایع نفتی در این شهر مستقر شده‌اند. پالایشــگاه نفت «الدوره» در حــومه شهر بغداد سومیــــن پالایشـگاه بزرگ عراق بوده و ظــرفیت تولید روزانه آن 100 هزار بشکه است. در سال 2005 برخی شرکتهای خارجی، پروژه هایی به ارزش 100 میلیون دلار برای بهبود کیفیت بنزین تولیدی و افزایش ظرفیت تولید این پالایشگاه را آغاز کردند. علاوه بر نفت، صنایع مختلفی در بغداد و حومه آن وجود دارد. شهر بغداد از قدیم به عنوان تولید کننده سنتی انواع قالی، چرم، صنایع نساجی، صنایع دخانی و صنایع سیمان و فرآورده های بتونی شناخته می شد.

بازار خودرو یکی از بازارهای پررونق در بغداد است که کاهش تعرفه های گمرکی و افزایش چشگمیر حقوق و مزایای کارمندان توسط دولت عراق موجب افزایش تقاضا برای واردات انواع خودرو بوده است. تنها در سال 2004 تعداد خودروهای شهر بغداد به دو برابر( 600 هزار اتومبیل) افزایش یافت. در حال حاضر تنها اتومبیل هایی که حداکثر 2 سال از تولید آنها می گذرد اجازه ورود به خاک عراق را دارد.
بغداد همچنین مرکز و محور توسعه کشور عراق در بخش مالی است. در سال 2004 بازار بورس و اوراق بهادار عراق با 15 شرکت فعالیت دوباره خود را آغاز کرد و تا پایان سال2008 ، 94 شرکت با میانگین 967 میلیون سهم در بورس عراق فعالیت داشتند. بانک مرکزی عراق که در بغداد قرار دارد، تنها بانک دارای حق چاپ اسکناس در کشور عراق است. دولت عراق از طریق بانک مرکزی این کشور و برای اولین بار از زمان جنگ جهانی دوم اقدام به فروش 7/2 میلیون دلار از اوراق قرضه دولتی قابل پرداخت در سال 2008 میلادی کرد که بعنوان گام نخست اجرای مذاکرات مجدد بر سر بازپرداخت بدهی های رژیم سابق عراق به حساب می آید.

زمینه‌های اصلی فعالیت در استان

فعالیت‌های اقتصادی همچون پالایش نفت، صنایع سبک، خدمات مالی و بانکی، صنایع غذایی، دخانیات، تولید مبلمان، صنعت چاپ، مصالح ساختمانی، تولید مواد شیمیایی و پلاستیکی در بغداد رونق دارد.

شبکه گسترده‌ای از جاده‌ها و بزرگراه‌ها وجود دارد که پایتخت عراق را به مناطق شمالی، جنوبی، غربی و شرقی کشور متصل می‌کند. از مهم‌ترین آنها می‌توان به بزرگراه بین‌المللی اشاره کرد که بغداد را به کشور اردن وصل می‌کند. علاوه بر آن یک بزرگراه بین‌المللی دیگر که بصره را از طریق «زاخو» در شمال به ترکیه می‌رساند، از بغداد می‌گذرد.
تعدادی از خطوط ریلی مهم نیز وجود دارند که شمال عراق را به جنوب آن متصل می‌کنند. برای مثال، خطوط ریلی بغداد-موصل و بغداد-بصره.

زیرساخت‌های بغداد

همچنین یکی از مهم‌ترین فرودگاه‌های منطقه یعنی فرودگاه بین‌المللی بغداد در بخش غربی بغداد و در فاصله 16کیلومتری شهر واقع شده است. علاوه بر این موارد، شبکه‌ای از راه‌های زمینی وجود دارد که پایتخت را به خطوط بین‌المللی مانند اردن، عربستان سعودی، کویت، ایران، ترکیه و سوریه متصل می‌کند.

زمینه های سرمایه گذاری

از میان زمینه‌های سرمایه‌گذاری در کشور عراق می‌توان به صنایع چون: نفت و گاز، صنعت و معدن، مسکن، تجارت و خدمات، بهداشت و درمان، گردشگری، ورزش و جوانان، آموزش، برق، حمل‌و‌نقل، ارتباطات، کشاورزی، مناطق ویژه اشاره کرد.

صنایع مهم استان

از صنایع مهم استان نیز می‌توان به پالایشگاه نفت، صنایع سبک، خدمات مالی و بانکی، صنایع غذایی و نوشیدنی، دخانیات، مبلمان، چاپ، مواد ساختمانی، مواد شیمیایی و پلاستیک، لوازم برقی و بسته بندی (بطری) نام برد.