استان واسط در شرق عراق و در مرز این کشور با ایران قرار دارد و تا قبل از سال 1976 به عنوان استان «کوت» شناخته می شد. شهرهای مهم آن کوت (مرکز استان) ، «الحی» و «الصویره» هستند.

واژه واسط در زبان عربی به معنی میانی و میانگاه است. علت این نامگذاری به دلیل قرارگیری منطقه واسط در راستای رودخانه دجله در میانه راه بغداد به بصره است. همچنین به دلیل موقعیت قرارگیری این استان در مرکز کشور و قرارگیری بین کوفه و بصره نام واسط را به خود گرفته است. 
مساحت استان واسط 17153 کیلومتر مربع است که 4 درصد از مساحت کل کشور عراق را شامل می‌شود.

نقشه و مشخصات کلی

پیشینه تاریخی

استان واسط به دلیل وجود اماکن تاریخی و باستانی در آن، از اهمیت ویژه ای در این زمینه برخوردار است. بیش از 420 مکان تاریخی در استان قرار گرفته و تپه «مریس» واقع در شمال شهرستان «بدره» و تپه «ولایه» واقع در ناحیه «احرار» از آن جمله است.

آموزش

در استان واسط یک دانشگاه، 3 کالج خصوصی به نام‌های کالج کوت، کالج امام کاظم، و کالج الواسطی، 754 مدرسه ابتدایی، 222 دبیرستان و تعدادی نیز مدارس فنی و حرفه‌ای وجود دارد. 

بهداشت و سلامت

استان واسط دارای 10 بیمارستان عمومی و خصوصی، 47 مرکز درمانی و 33 کلینیک است.

اقتصاد

این استان به دلیل وجود منابع مواد معدنی و طبیعی و ذخایر عظیم نفت (نظیر میدان‌های نفتی نواحی احداب و احرار و میدان بدره) و ذخایر گاز در آن  شهرت دارد. مواد خام اولیه برای صنایع ساخت‌وساز مانند سیمان، گچ، آجر و مواردی از این دست نیز به وفور در دسترس است.
عبور رودخانه دجله از شمال به جنوب استان به طول 327 کیلومتر و رودخانه های غراف، دجیل و کلال و آب های زیرزمینی استان، باعث شده زمین‌های کشاورزی متعددی در سطح استان وجود داشته باشند که کشت محصولاتی مانند گندم، جو، ذرت، پنبه، آفتابگردان، خرما، سبزیجات و میوه‌های مختلف در این زمین‌ها انجام شود.

زمینه‌های اصلی فعالیت در استان

کشاورزی، دامداری، استخراج نفت خام و فعالیت در گذرگاه مرزی از زمینه‌ها و فرصت‌های شغلی اصلی در این استان است.

زیرساخت ها

1-برق
ایستگاه «الزبیدیه» بهعنوان یک نیروگاه برق شامل شش واحد تولیدی است که چهار واحد آن 330 مگاوات در هر واحد، و دو واحد آن 1220 مگاوات برق تولید می‌کنند.
2-راه‌ها و حمل‌ونقل
در استان واسط شبکه‌ای از جاده‌های اصلی وجود دارد که با بغداد و دیگر استان‌ها مانند (ذی‌قار، میسان و بابل) ارتباط برقرار می‌کند .یک جاده اصلی نیز استان را به مرزمشترک با ایران از طریق گذرگاه مرزی بدره متصل می‌کند.