حوزه فرهنگ و رسانه در عراق در صده گذشته شاهد نویسندگان و ادیبان زیادی بوده است. 

در این مقاله برآنیم تا با شاخص‌ترین آن‌ها و آثار و زندگی نامه‌شان بیشتر آشنا شویم. 

1. نجم والی

این نویسنده عراقی در شهر العماره به دنیا آمد و در دانشگاه بغداد در رشته زبان آلمانی مشغول به تحصیل شد. پس از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه در سال 1978 به اتهام مخالفت با نظام حاکم دستگیر و تحت شکنجه قرار گرفت. با شروع جنگ بین ایران و عراق در سال 1980 و به سبب مشکلاتی که برای وی پس از دستگیری و شکنجه پیش آمد و همچنین از بیم آنکه دوباره دستگیر شود، از عراق به شهر هامبورگ آلمان مهاجرت کرد.
از کتابهای او می توان به الحرب فی حی الطرب(جنگ در محله ساز و آواز)، لیلة ماری الاخیرة(شب آخرماری)، مکان اسمه کمیت(جایی به اسم کمیت)، فالس مع ماتیلدا(فالس با تیلدا)، تل اللحم(نام منطقه ای در الناصریة) و صورة یوسف(عکس یوسف) و چندین عنوان دیگر اشاره کرد.

2. لوی حمزة عباس

این داستان نویس و رمان نویس عراقی در سال 1965 در بصره متولد شد. او اولین اثر داستانی خود را در دهه 1990به پایان رساند و توانست در صحنه‌های ادبی و فرهنگی عراق و جهان حضور پررنگی داشته باشد. زمینه بسیاری از داستان های لوی عباس بیان درد و رنجی است که مردم شهرش بصره و همچنین سایر شهرهای عراق متحمل شده‌اند.
از آثار و نوشته‌های وی می توان به علی دراجة اللیل(بر دوچرخه شب)، العبید(بردگان)، ملاعبة الخیول(اهلی کردن اسبها)، اغماض العینین(بستن دو چشم - این اثر به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است)، حامل المظله(چتر به دست)، قرب شجرة عالیة(نزدیک یک درخت بلند)، مرویات الذئب (روایات گرگ) اشاره کرد.

3. محمد خضیر

محمد خضیر، رمان نویس شهیر عراقی در سال 1961 از خانه معلمان فارغ التحصیل شد و بیش از 30 سال در بصره، نصیریه و دیوانیه به تدریس مشغول بود. اولین داستان‌های وی در سال 1962در مجله «نویسنده عراقی» چاپ شد. داستان‌های وی به زبان‌های بین المللی از جمله انگلیسی، روسی و فرانسوی ترجمه شده و جوایزی از جمله جایزه «سلطان ال العویس» در امارات متحده عربی در سال 2004 و جایزه ی «قلم طلایی» از اتحادیه ی نویسندگان عراق در سال 2008 به دست آورده اند. این نویسنده بعد از انتشار دو داستان الارجوحة (تاب) و تقاسیم علی وتر ربابة (تقسیمات بر رشته ساز ربابه) بیشتر در جهان عرب شناخته شد.

4. حسن بلاسم

حسن بلاسم، نویسنده، شاعر و سینماگر عراقی مقیم فنلاند است. وی کتاب‌های زیادی در زمینه شعر، سینما و داستان نویسی دارد. مجموعه داستان‌های مجنون ساحة الحریة (دیوانه میدان ازادی) در سال 2009 از عربی به انگلیسی ترجمه شده است که در سال 2010 نامزد جایزه «اندبندنت» با موضوع داستان‌های خیالی خارجی و جایزه جهانی «فرانک اکونور» در همان سال شد. همچنین رمان المسیح العراقی (مسیح عراقی) در سال 2013 نامزد جایزه مجله «اندبندنت» شد.

5. بسام البغدادی

بسام البغدادی که نام کامل او، بسام سعدالله البغدادی است، نویسنده، منتقد و نظریه پرداز عراقی است که در سال 1977 در پایتخت عراق متولد شد. بسام در سال 1995 وارد آکادمی هنرهای زیبا در دانشگاه بغداد شد. وی در طول سال‌های تحصیل در معرض فشارهای بسیاری از سوی حزب بعث قرار گرفت، ولی به این گروه نپیوست. او کارگردان فیلمی کوتاه به اسم شهروند عباس بود که به دلایل سیاسی از نمایش در جشنواره فیلم 1988 کنار گذاشته شد. در نهایت او به دلیل آزار و اذیت و تهدید حکومت وقت در سال 1999به سوئد مهاجرت کرد. اولین کتابش در سال 2018 با عنوان شی لا تعرفه عن الله (چیزی راجع به خدا که نمی‌دانی) از طریق انتشارات فکر آزاد در کشور سوئد منتشر شد.

6. بتول خضیری

بتول خضیری، از پدری عراقی و مادری اسکاتلندی در بغداد به‌دنیا آمد. او لیسانس ادبیات فرانسه را از دانشکده ادبیات دانشگاه «المستنصریه» در بغداد در سال 1988 اخذ کرد. اولین رمان او با عنوان کم بدت السماء قریبة(چقدر آسمان نزدیک به نظر می‌آید) از عربی به انگلیسی، ایتالیایی، فرانسوی و هلندی ترجمه شد و در تعدادی از دانشگاه‌های بین المللی مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفت. او برای کار در زمینه مشاغل خصوصی بین کشورهای عراق، اردن و انگلیس در رفت و آمد بود و هم اکنون در شهر عمان پایتخت کشور اردن زندگی می‌کند. وی سابقه همکاری با مجموعه تلویزیونی «خانواده آمریکایی» در زمینه نگارش سناریوی قسمت‌های مربوط به جنگ سال 2003 عراق را در کارنامه خود دارد. همچنین در سازماندهی جشنواره فیلم عربی در سال 2004 در حاشیه جشنواره فرهنگ و هنر «جرش» در عمان کمک‌های به سزایی کرد.

7. علی بدر

علی بدر در بغداد به دنیا آمد و در مدارس «سنت جوزف» در شرق «کراده» به تحصیل پرداخت و تحصیلات خود را در زمینه ادبیات فرانسه در دانشگاه بغداد به پایان رساند و پس از آن به خواندن فلسفه در دانشگاه بروکسل در بلژیک پرداخت. آثار وی شامل یازده رمان است که نخستین آنها، بابا ساتر (پدر ساتر) در سال 2001 و آخرین آنها اساتذه الوهم(اساتید خیال) در سال 2011 انتشار یافت.

8. احمد السعداوی

احمد السعداوی، رمان نویس، فیلمنامه نویس و شاعر عراقی است که در سال 1973در بغداد به‌دنیا آمد. او در بسیاری از روزنامه‌ها، مجلات و موسسات مطبوعاتی محلی به فعالیت پرداخت و به عنوان خبرنگار شبکه خبری BBC در بغداد در سال های 2005 تا 2007 فعالیت داشت. وی در حال حاضر در تهیه نگارش آثار مستند، برنامه‌های تلویزیونی و فیلمنامه فعالیت می‌کند. او مدتی به عنوان خبرنگار آژانس (ام ای سی تی) در دفتر مرکزی آلمان در برلین کار می‌کرد. یکی از برجسته ترین آثار وی، رمان «فرانکشتاین در بغداد» است که در سال 2013 منتشر شد و به 32 زبان زنده دنیا از جمله: انگلیسی،‌چینی، فرانسوی و کره‌ای ترجمه شده است و قرار است فیلمی نیز از آن ساخته شود.

9. حوراء النداوی

حوراء النداوی، رمان نویس عراقی در سال 1984 در بغداد به‌دنیا آمد. والدینش چند ماه بعد از تولد او به زندان افتادند. او تقریبا یک سال و نیم از عمرش را با مادرش در زندان های رژیم بعث گذراند. سپس در سال 2006 به همراه خانواده خود به لندن نقل مکان کرد. او در رشته زبان شناسی تحصیل کرد و علاقه داشت که در زبان عربی نیز متخصص شود. اولین رمان او به نام تحت سماء کوبنهاغ (زیر آسمان کوپنهاگ) در سال 2010 منتشر شد و به عنوان بخشی از لیست طولانی جایزه «بوکر» برای داستان‌های عربی کاندید شد. حوراء، همسر بازیکن فوتبال عراقی، نشات اکرم است.

10. انعام کجه جی

انعام کجه‌جی در سال 1952 در بغداد به دنیا آمد و در دانشگاه در رشته روزنامه‌نگاری به تحصیل پرداخت. او قبل از عزیمت به پاریس در مطبوعات و رادیو عراق فعالیت می‌کرد تا بتواند پایان‌نامه دکترای خود را در دانشگاه «سوربن» تکمیل کند. وی هم اکنون به عنوان خبرنگار با روزنامه و مجله «شرق الاوسط» در لندن و مجله «کل الاسرة» (همه خانواده) در شارجه امارات همکاری می‌کند. انعام، کتابی به نام «لورنا» درباره خبرنگار انگلیسی، «لورنا هلیز» و کتابی به زبان فرانسوی درباره آثار ادبی که زنان در سال‌های جنگ تالیف کرده بودند، منتشر کرده است. او با مجسمه ساز و نقاش برجسته عراقی، جواد سلیم ازدواج کرد.