مسکن و عمران

ظرفیت های حمل و نقل ریلی و راه آهن عراق

ظرفیت های حمل و نقل ریلی و راه آهن عراق

راه آهن از ابتدای قرن گذشته در زمان حضور انگلیس در عراق وارد عراق شد و خطوط شبکه راه آهن از جنوب  عراق تا شمال آن امتداد داشت. عراق شروع به تجدید و توسعه بسیاری از خطوط شبکه، لوکوموتیو مسافری و باری کرده است.

طول شبکه ریلی در عراق 2893 کیلومتر است. عراق اخیراً گسترش شبکه راه آهن را برای اتصال به برخی از کشور های همسایه به ویژه ترکیه آغاز کرده است. پروژه مترو بغداد نیز اولین از این نوع در عراق است.

تاریخچه راه آهن عراق

- اولین اداره راه آهن در عراق در سپتامبر 1916 و تحت کنترل نیروهای نظامی انگلیس تشکیل شد. اداره راه آهن در عراق در تاریخ 1920/4/1 از اختیار ارتش به اداره مدنی انگلیسی منتقل شد.
- مالکیت راه آهن در تاریح 1936/4/16 به دولت عراق منتقل شد و راه آهن دولت عراق نامیده شد. بر این اساس در این تاریخ همه ساله به این مناسبت جشنی برای راه آهن در عراق برگزار می گردد.
- اولین هیات مدیره راه آهن در ژانویه 1936 تشکیل شد و متشکل از وزیر اقتصاد، رئیس ستاد ارتش، مدیرکل شهرداریها، مدیر ساخت، ناوبری و راه آهن، مشاور وزارت دارایی، مدیر تجارت بوده است.
- قانون سازمان راه آهن شماره 24 به سال 1952 صادر شد. قانون شماره 33 سال 1965 برای راه آهن جمهوری عراق صادر شد.
- قانون شرکت راه آهن عراق در 20 مه 1987 صادر شد.
- سنگ بنای ساختمان ترمینال بین المللی بزرگ در سال 1948 در سمت کرخ بغداد گذاشته شد و سرانجام در سال 1952 تکمیل شد.
- اولین قطار در خط استاندارد در عراق بین بغداد و بصره در سال 1967 مورد بهره برداری قرار گرفت.
- اولین قطار بین بغداد و سمیکه دجیل در سال 1914 حرکت کرد.
- اولین قطار در سال 1920 بین بغداد و بصره حرکت کرد.
- اولین قطار در سال 1925 بین بغداد و کرکوک اجرا شد.
- اولین قطار Haydarparsa از عراق به (استانبول) در تاریخ 1940/1/7 رفت. 

ایستگاه مرکزی بغداد

ایستگاه مرکزی بغداد ایستگاه اصلی قطار در پایتخت عراق، بغداد است و در سمت کرخ بغداد واقع شده است. سنگ بنای این بنا در سال 1948 میلادی گذاشته شد و به طور رسمی در سال 1952میلادی با طراحی انگلیسی افتتاح شد این دستگاه شبیه دو ایستگاه است که پس از جنگ جهانی دوم نیز ساخته شده است، یکی در هند و دیگری در لندن و سه ایستگاه از هر نظر شبیه به هم هستند. این ایستگاه حاوی دو برج و دو ساعت است که یکی از آنها شماره های هندی و عربی را نشان میدهد و دیگری شماره های انگلیسی را نشان می دهد و صدای زنگ های این دو ساعت، مشابه ساعت معروف بیگ بن در لندن است. این دو ساعت، مانند ساختمان ایستگاه، پس از سال 2003 مورد غارت و سوزاندن قرار گرفت اما تلاش راه آهن پس از آوردن قطعات جایگزین از انگلیس، این دو ساعت دوباره احیا شده است و امروز در سلامت کامل و ضربات طنین انداز در آسمان بغداد است.

تاریخچه شرکت عمومی راه آهن عراق

شرکت عمومی راه آهن در عراق یک شرکت دولتی است که سفرهای قطار را در داخل عراق انجام میدهد و در بغداد (ایستگاه مرکزی بغداد) مستقر است و متعلق به دولت عراق است. اولین اداره راه آهن در عراق در سپتامبر 1916 تشکیل شد و در آن زمان تحت کنترل ارتش انگلیس بوده، سپس در سال 1920 میلادی به یک اداره شهری انگلیسی منتقل شد، سپس در 16 آوریل 1936 میلادی به یک اداره شهری عراقی تبدیل شد که به شرکت راه آهن عراق تبدیل شد. اولین سفر از بغداد (سمیکه الدجیل) در جنوب سامرا در سال 1914 انجام شد. این شرکت در حال حاضر سفرهای قطار بین بغداد و بصره را انجام میدهد، اولین سفر قطار بین این دو شهر در سال 1920 انجام شد. اولین حرکت قطار بین بغداد و کرکوک در سال 1925، اولین قطار بین بغداد و موصل در سال 1940 و اولین قطار از عراق به ایستگاه حیدرپاشا در استانبول در 15 ژانویه 1940 انجام شده است.
مروری تاریخی در مورد راه آهن عراق در سال 1936، مذاکراتی بین دولت انگلیس و دولت عراق برای انتقال مالکیت راه آهن به عراق انجام شد، بنابراین توافق شد که دولت عراق علاوه بر سایر شرایط 400000 دینار نیز بپردازد و نام آن راه آهن دولت عراق شد و آن را به وزارت حمل و نقل و آثار پیوند دادند و قرارداد در 16 آوریل 1936 تصویب شد. عراق اولین خط راه آهن تراموا را در سال 1869 شاهد بود، زمانی که "مدحت پاشا" فرماندار عثمانی شرکت تراموا بغداد – کاظمیه را تاسیس کرد که از اسب برای کشیدن کالسکه استفاده می کرد و عراقی ها آن را "گاری" می نامیدند. بعدا خط مشابهی ایجاد شد که شهر مقدس نجف را با شهر کوفه پیوند میداد. 100% سرمایه این شرکت متعلق به خود شرکت می باشد.
در جنگ جهانی اول، آلمان از دولت عثمانی برای ایجاد راه آهن با یک سیستم استاندارد که از آنجا تا راه آهن آناتولی (قونیه) ادامه دارد، یک امتیاز دریافت کرد. این پروژه به چهار مرحله (قونیه – آدانا)، (آدانا – حلب)، (حلب – موصل)، (موصل – بغداد) تقسیم شد. این شرکت در اثر جنگ عراق در سال 2003 و عملیات غارتگری متعاقب آن آسیب دید، زیرا به دلیل غارت و خرابکاری های پی از جنگ، فقط 158 دستگاه از 410 لوکوموتیو متعلق به این شرکت قابل استفاده بود. علاوه بر این، اوضاع امنیتی ناپایدار باعث شده است که این شرکت از حرکت دائمی در زمان های مشخص جلوگیری کند. با این حال، این شرکت برای انجام حرکت قطارهای خود بین استانها در سال 2007 مجدداً کار خود را شروع کرده است. به عنوان مثال، خط بغداد – بصره به دلیل بهبود وضعیت امنیتی مجدداً راه اندازی شد.

خطوط اصلی راه آهن عراق

راه آهن در عراق بیش از 2000 کیلومتر مسیر دارد. تفاوت آنها در یک مسیر استاندارد برابر با 1435میلی متر است. اپراتور سیستم ریلی IRR است. خط ریل ها از بصره به بغداد از زمین های دولتی عبور می کنند و خطوط به موصل، اربیل و عکاشات می رسند. سیستم حمل و نقل در اواسط قرن گذشته در عراق توسعه یافت. در نتیجه جنگ، وضعیت بخش راه آهن تخریب و در سال 2003، با شروع جنگ، تردد مسافران به طور کامل متوقف شد. حمل و نقل ریلی از سال 2008 دوباره آغاز شد.
راه آهن عراق از چهار خط اصلی برخوردار است:
- بغداد – بیجی – موصل – ربیعه (524 کیلومتر):
این خط آهن استاندارد از بغداد آغاز شده و در امتداد دجله به سمت موصل (412 کیلومتر) کشیده می شود و از شمال غرب تا "ربیعه"، 112 کیلومتر تا مرز سوریه ادامه یافته و از آنجا به ترکیه و اروپا متصل می گردد. این مسیر را "خط سریع السیر شرقی" می نامند.
- بغداد – حله – دیوانیه – سماوه – نصیریه – بصره – ام قصر (609 کیلومتر):
این خط آهن از غرب بغداد آغاز شده و با عبور از حله، دیوانیه و ناصریه وارد بصره می شود. سپس به سمت ام قصر ادامه می یابد.
- بغداد – قائم – عکاشات (520 کیلومتر):
این خط از شمال بغداد آغاز شده، و با عبور از فلوجه، رمادی و حقلانیه به "قیم" (شمال غربی بغداد واقع در مرز با سوریه) می رسد و خط دوم آن، به طول حدود 144 کیلومتر، قائم را به عکاشات (منطقه ای که مجتمع صنعتی فسفات عراق در آن قرار دارد) متصل می کند. این خط عراق را به بنادر عربی قرار گرفته بر ساحل مدیترانه در سوریه و لبنان متصل می کند.
- حدیثه – بیجی-کرکوک (252 کیلومتر):
این خط جدیدالاحداث در شمال عراق، از فلوجه، رمادی، حدیثه و در طول القائم (شمال غربی عراق، مرز عراق و سوریه) عبور میکند که شاخه ای از آن القائم را به عکاشات که در فاصله 144 کیلومتری آن قرار داردو یکی از مجتمع های صنعتی فسفات عراق در آنجا قرار دارد وصل میکند. طول این خط حدود 375 کیلومتر است. این مسیر عراق را به بنادر عربی سوریه و لبنان واقع در دریای مدیترانه متصل میکند.
این خط آهن 461 کیلومتری، که در قسمت شرق و شمال شرقی عراق کشیده است، از بعقوبه، جلولا و کرکوک عبور میکند و در اربیل به نقطه پایان خود می رسد. همچنین، شاخه ای از آن جولا را به خانقین متصل می کند. 
- بغداد – موصل (408 کیلومتر):
این خط آهن استاندارد از بغداد شروع شده و سپس در طول رود دجله به سمت شمال حرکت کرده و از موصل به سمت شمال غربی و فاصله 116 کیلومتری ربیعه (مرز سوریه) ادامه می یابد و از آنجا به سمت ترکیه و اروپا می رود و به عنوان "راه آهن سریع السیر شرقی" شناخته می شود. 
خطوط انشعابی:
- شعیبه – بصره – ام قصر 158 کیلومتر.
- الشعیبی – ام قصر 56 کیلومتر.
- صابونیه – ربیعیه 100 کیلومتر.
- بیجی – حمام العلیل 156 کیلومتر.
- حدیثه – بیجی – کرکوک 252 کیلومتر

خطوط راه آهن عراق
خطوط راه آهن عراق
خطوط راه آهن عراق
منبع: سازمان توسعه تجارت ایران

لینک کوتاه

دیدگاه خود را بیان کنید