عراق کشوری است با آب ‌و هوای گرم و با مساحتی برابر با 478395 کیلومتر مربع) که از مجموع آن 35745 کیلومتر مربع اراضی حاصل خیز محسوب می‌شوند. از این اراضی حاصل خیز، 11930 کیلومتر مربع اراضی زیر کشت هستند که بیشترین مساحت آن متعلق به استان نینوا (39 درصد از کل) در شمال این کشور و کمترین میزان در استان بصره با 524 کیلومتر مربع می باشد.

بر اساس اطلاعات منتشر شده در پایگاه اینترنتی وزارت کشاورزی عراق، میزان اراضی حاصل خیز و اراضی زیر کشت این کشور به شرح جدول ذیل می‌باشد:

محصولات کشاورزی عراق

عمده محصولات کشاورزی عراق شامل گندم، جو، برنج، ذرت، صیفی جات گلخانه ای شامل خیار، گوجه، بادمجان، کدو، فلفل، بامیه، باقالی، لوبیا، هندوانه ، طالبی ، توت فرنگی، پیاز و سیب زمینی می‌باشند.

میزان تولید و برداشت گندم

تولید گندم معادل چهار میلیون 343 هزار تن در مساحتی به طول  6331116  دونم بوده که عمدتا در استان‌های نینوی، ذیقار و الانبار عراق کشت شده است. از این مجموع، استان نینوی با مساحت زیر کشت  1613187 دونم بیشترین برداشت این محصول را با  851219 تن داشته است.

سطح زیر کشت گندم در استان‌های مختلف عراق

میزان تولید و برداشت جو

تولید جو  معادل 1 میلیون  و 518 هزار تن در مساحتی به طول 3721253 دونم بوده که عمدتا در استان‌های نینوا، دیوانیه ، المثنی، دیالی و بابل عراق کشت شده است. از این مجموع، استان نینوا با مساحت زیر کشت 3039440 دونم بیشترین برداشت این محصول را با  1261906تن داشته است.

میزان تولید و برداشت برنج

تولید برنج معادل 574 هزار تن در مساحتی به طول 511366 دونم بوده که در استان نجف، قادسیه و دیالی عراق کشت شده است. از این مجموع، استان نجف با مساحت زیر کشت206947دونم بیشترین برداشت این محصول را با   257525 تن داشته است.
 

میزان تولیدات وبرداشت ذرت زرد

تولید ذرت معادل 473 هزار تن در مساحتی به طول  515160  دونم بوده که عمدتا در استان‌های نینوا، ذیقار و الانبار عراق کشت شده است. از این مجموع، استان بابل با مساحت زیر کشت 102672 دونم بیشترین برداشت این محصول را با 112406 تن داشته است.
 

میزان تولیدات و برداشت مساحت دانه‌های ذرت سفید

میزان کلی کشت دانه‌های ذرت سفید در عراق 5674 دونم و میزان تولید کلی 2227 تن  بوده است بیشترین برداشت نیز متعلق به استان الانبار با 714 تن بوده است.
 

میزان تعداد نخل های خرما و میزان تولید در عراق

میزان کلی نخل 17036560 فرد در عراق و میزان تولید 639 هزارتن بوده است. بیشترین نخل خرما در استان دیالی با تعداد نخل 2554035 فرد و تولید 50 هزار تن بوده است.
بر اساس اخبار و داده‌های منتشر شده در رسانه‌های داخلی عراق، این کشور تا تاریخ 21 آبان 1399، بالغ بر یکصد هزار تن صادرات انوع خرمای تولیدی این کشور به کشورهای چین، بنگلادش، ترکیه، هند، مصر، سوریه، اردن و امارات متحده عربی داشته است؛

- نوع خرمای صادراتی عراق به ترتیب شامل: خرمای زاهدی، گنطار، برحی و مکتوم بوده اند که بیشتر در استان‌های کربلا، دیالی، بابل و بصره کشت و برداشت شده اند. سایر خرماهای تولید این کشور نیز عبارتند از خرمای حلاوی، خضراوی، دیری و خرمای اشراسی؛

- بر اساس گزارش منتشر شده از بانک جهانی در پائیز 2019، عراق در طول سال های 2012 تا 2018، بصورت میانگین 123 میلیون دلار در سال صادرات خرما به بازارهای جهانی داشته است. صادرات این محصول کشاورزی از عمده صادرات غیر نفتی این کشور و بیش از 70 درصد از صادرات کل محصولات کشاورزی عراق به سایر کشورها طی این سال ها بوده است. این رقم در سال های 2006 تا 2011 بالغ بر 45 میلیون دلار در سال بوده است. همچنین به نقل از همین منبع، این کشور قادر است تا ظرفیت نخل خرمای خود را تا 40 میلیون نخل طی یک برنامه ده ساله افزایش دهد. به عبارتی با این برنامه این کشور قادر خواهد بود تا  مجددا در رده اول تولید و صادرات جهانی محصول خرما قرار گیرد؛

- در این چارچوب وزارت کشاورزی عراق نیز به منظور دستیابی به رده جهانی قبلی این کشور، آمادگی این وزارتخانه را برای در اختیار گذاشتن تمام امکانات خود به شرکت های صادر کننده و شرکت های بازاریاب خرمای عراقی اعلام کرده است؛

- محصول کشاورزی خرما در زمره محصولات ممنوعه وارداتی به بازار عراق قرار گرفته است؛

- عراق در دهه 1980 با برخورداری از 30(سی) میلیون نخل خرما و با تولید یک میلیون تن خرما در رده اول جهان از حیث تولید خرما قرار داشت، اما با درگیر شدن این کشور در جنگ های متناوب، بیش از نیمی از نخل های خرمای این کشور از بین رفت. در حال حاضر این کشور در رده هفتم جهانی از نظر تولید خرما قرار دارد.
 

مقدار  مصرف کود مورد استفاده براساس نوع و تناژ در عراق

اوره محلی – 236016 تن
اوره وارد شده -94443 تن
دی آمونیوم فسفات- 160539 تن
کشت گلخانه ای صیفی جات در عراق :
پرورش خیار گلخانه ای
تعداد کل این گلخانه‌ها 19868 با تولید 107667 تن بوده که بیشترین این گلخانه‌ها در استان صلاح الدین با تولید 44106 تن (برابر با 20 درصد) بوده است.
پرورش گوجه ی گلخانه ای
تعداد کل این گلخانه‌ها 9041 با وتولید 21769 تن بوده که بیشترین تولید در استان بابل با 16533 تن(برابر با 75.9درصد) بوده است.
پرورش بادمجان گلخانه ای
تعداد کل این گلخانه‌ها 11127 با تولید 63808 تن بوده که بیشترین تولید در استان واسط با تولید 20772.5تن (معادل 32.6 درصد) بوده است.
پرورش کدوی گلخانه ای
تعداد کل این گلخانه‌ها 5262  با تولید 16970.9 تن بوده که بیشترین تولید در استان بابل با تولید 12820تن ( برابر با 75.5 درصد)  بوده است.
پرورش فلفل گلخانه ای
تعداد کل این گلخانه‌ها 2959 با تولید 15937 تن که بیشترین تولید در استان واسط با تولید 9148.4 تن (معادل 57.4 درصد) بوده است.
پرورش بامیه گلخانه ای
تعداد کل این گلخانه‌ها 4650 با تولید 18846.9 تن که بیشترین تولید در استان بابل با تولید 11920تن (برابر با 63.2 درصد) بوده است.
پرورش باقالی گلخانه ای
تعداد کل این گلخانه‌ها 9711 با تولید26461 تن که بیشترین تولید در استان بابل با تولید 26436تن (معادل 99.9درصد) بوده است.
پرورش لوبیای گلخانه ای
تعداد کل این گلخانه‌ها 7640 با تولید 1223.5 تن که بیشترین تولید در استان بابل با تولید 1200تن (معادل 98درصد) بوده است.
پرورش توت فرنگی گلخانه ای
تنها گلخانه تولید کننده توت فرنگی در عراق در استان واسط با تولید 1.5 تن می‌باشد.

کشت تونلی صیفی جات در عراق

کشت تونلی هندوانه
تعداد کل این مزارع 2015216 با تولید 321880 تن  بوده که بیشترین تولید در استان صلاح الدین با تولید 228650تن ( 71.04درصد) بوده است.
کشت تونلی طالبی
تعداد کل این مزارع کشاورزی 1834962 با تولید 245909 تنکه بیشترین تولید در استان صلاح الدین با تولید 233035تن ( 94.8درصد) بوده است.
کشت تونلی توت فرنگی
تنها استان تولید کننده توت فرنگی در عراق استان صلاح الدین با 750 مزرعه و با تولید 156.3 تن می‌باشد.
کشت تونلی پیاز
 تنها کشت تونلی پیاز در عراق در استان دیالی با تعداد 2640 تونل در مساحتی برابر با 40 دونم وظرفیت تولید80 تن می‌باشد.
کشت تونلی سیب زمینی
تنها کشت تونلی سیب زمینی در عراق در استان دیالی با تعداد 426 تونل در مساحتی برابر با 7 دونم و ظرفیت تولید 28 تن می‌باشد.

تعداد کارخانه‌های علوفه، خوراک طیور و پرورش دهند ماهی
تعداد کل کارخانه‌های علوفه( اعم از کارخانه‌های مشغول به کار یا تعطیل) در عراق در سال 2020 بالغ بر 581 کارخانه با ظرفیت تولیدی 5022 تن / ساعت بوده که از این مجموع، تعداد کارخانه‌های علوفه دامی 141 عدد با ظرفیت تولید 1314.5 تن/ساعت، تعداد کارخانه‌های خوراک طیور 418 عدد با ظرفیت تولید 3527.5 تن/ساعت و تعداد کارخانه‌های پرورش دهند ماهی 22 عدد با ظرفیت تولید 180تن/ساعت می‌باشند.
عمده کارخانه‌های تولید کننده خوراک دام در شهر بغداد 59 کارخانه با ظرفیت تولید 534.5 تن/ساعت می‌باشد و اکثر کارخانه‌های تولید کننده خوراک طیور نیز در همین شهر (بغداد)  222 عدد و با ظرفیت 1813.5 تن/ساعت می‌باشد. همچنین تمرکز کارخانه‌های پرورش ماهی در استان صلاح الدین با 6 کارخانه و با ظرفیت 35.5 تن/ساعت می‌باشد.
[1] - هر دونم عراقی برابر با یک چهارم هکتار(2500 متر) می‌باشد.
[2] هشتاد درصد از مزارع کشاورزی عراق زیر ده هزار هکتار بوده که در مناطق مختلف جغرافیایی عراق پراکنده می‌باشند.
منبع: سایت معاونت دیپلماسی وزارت امور خارجه