ایران کشوری در جنوب غربی آسیا و در منطقه خاورمیانه با 1٬648٬195 کیلومتر مربع وسعت (رتبه هفدهم درجهان) و بر پایه سرشماری سال 1395 دارای 79٬926٬270 نفر جمعیت (رتبه هجدهم درجهان) است.
ایران از شمال با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان، از شرق با افغانستان و پاکستان و از غرب با ترکیه و عراق همسایه است و همچنین از شمال به دریای خزر (کاسپین) و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان محدود میشود که از مناطق مهم استخراج نفت و گاز در جهان هستند. ایران از راه دریا (آبی) نیز با کشورهای روسیه، قزاقستان، کویت، عمان، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر و بحرین همسایه است. تهران، پایتخت ایران و بزرگترین و پرجمعیتترین شهر کشور و مرکز اقتصادی، سیاسی و اداری ایران است. ایران یک قدرت منطقهای مهم در خاورمیانه است و دارای ذخایر بزرگ سوختهای فسیلی (نفت و گاز) است که شامل بزرگترین میدان گاز طبیعی در جهان و چهارمین ذخایر نفتی بزرگ کشف و تأیید شده میشود. نفوذ و نقش قابل توجه ایران در امنیت بینالمللی انرژی و صنعت نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی قابل توجه است. سیستم سیاسی کنونی ایران بر اساس قانون اساسی مصوب سال 1358 بنا شدهاست. ایران، کشوری با چندگانگی فرهنگی است که از گروههای زبانی و نژادی بسیاری تشکیل شدهاست که بهطور رسمی اکثریت آنها شیعه هستند. زبانهای رایج بین ایرانیان، فارسی، ترکی آذربایجانی، کردی، لری، بلوچی، مازندرانی، گیلکی، تالشی، اچمی و عربی است، اما زبان رسمی در ایران زبان فارسی است. سرزمین و ملت ایران پیشینهای کهن دارند و یکی از تاریخیترین کشورهای جهان بهشمار میرود.
روابط با عراق
پیشینه روابط ایران و عراق در دوران معاصر مربوط به دوران حکمرانی امپراطوری عثمانی بر قلمرو گستردهای از خاورمیانه بوده است. ایران با 1458 کیلومر مرز مشترک با عراق، بیشترین مرز مشترک خاکی را با این کشور دارد. در عین حال بیشترین تعداد پایانههای رسمی و غیررسمی عراق، در مرز مشترک دو کشور واقع شدهاند.
وقوع جنگ 8 ساله بین ایران و عراق در دوره صدام حسین، تیرهترین دوران روابط دو کشور را رقم زد؛ ولی پس از سقوط رژیم بعث ارتباط بین دو کشور رو به بهبودی گذاشت و روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دو کشور به حالت عادی بازگشت و گذرگاههای مرزی نیز فعالیت خود رامجدداً آغاز کردند. هماکنون ایران یک سفارتخانه در بغداد و 5 کنسولگری در شهرهای نجف،کربلا، اربیل، سلیمانیه و بصره دارد. عراق نیز یک سفارتخانه در تهران و 3 کنسولگری در مشهد، اهواز و کرمانشاه دارد.
حمایت متقابل سیاسی دو کشور از یکدیگر
در پی اشغال برخی از شهرهای عراق توسط داعش و حمایت و کمک ایران به عراق بر علیه این گروه تروریستی، رفته رفته روابط دو کشور مستحکم تر و عمیقتر شد و دولتمردان و سیاسیون عراق نیز به این اهمیت حمایتهای ایران در این راه بارها و به اشکال مختلف اذعان داشته اند و از این بابت قدردانی و تشکر کردهاند.
طی دو واقعه نزدیک به هم، به شخصیتهای سیاسی - مذهبی دو کشور از سوی کشور ثالث توهین شد و دستگاه دیپلماسی هر دو کشور به دفاع از کشور همسایه خود مبادرت داشتند. در پی انتشار مطالبی راجع به داراییهای رهبر ایران از سوی سفارت آمریکا در بغداد، وزارت خارجه عراق این مطالب را توهین آمیز توصیف کرد و طی بیانیه ای حذف این مطالب از صفحه فیسبوک سفارت آمریکا را خواستار شد. در جریانی مشابه نیز وزیر امور خارجه بحرین به مقتدی صدر توهین کرد و وزارت خارجه ایران نیز به حمایت از عراق بیانیهای صادر کرد که در این بیانیه، سخنان وزیر خارجه بحرین را توهین آمیز و خلاف عرف دیپلماتیک توصیف کرد. دستگاه دیپلماسی ایران، این سخنان را ناقض حاکمیت و استقلال عراق دانست و همچنین تصریح کرد که «ایران سیاست حمایت از استقلال و حاکمیت عراق را درپیش گرفته و از دیگران نیز میخواهد به نقش و جایگاه رهبران و شخصیتهای دینی و سیاسی عراق احترام بگذارند».
اخیرا نیز شهادت فرماندهان جبهه مقاومت، شهید قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی مهندس در نزدیکی فرودگاه بغداد، با دستور مستقیم رییس جمهور آمریکا موجب تعمیق احساسات مشترک دو ملت ایران و عراق شد.
در عین حال ایران همواره در سالهای اخیر از سوی برخی جریانهای سیاسی مخالف خود در عراق و رقبای منطقهای، به دخالت در امور داخلی عراق متهم شده است.
روابط اقتصادی ایران و عراق
در سالهای اخیر، دو کشور روابط تجاری گستردهای با هم داشته اند، تاجاییکه در مقاطع مختلفی عراق به عنوان مقصد اول صادرات محصولات و خدمات برای کشور ایران بوده است. درعین حال ایران در کنار ترکیه و چین به عنوان سه کشور اصلی صادرکننده به عراق هستند.
طبق آمار رسمی ارائه شده، صادرکنندگان ایرانی در سال 98، 25 میلیون تن کالا به عراق صادر کردهاند که این عدد در مقایسه با سال قبل از آن، افزایشی 29 درصدی را نشان میدهد.
براساس اطلاعات ارائه شده از سوی سازمان توسعه تجارت ایران، عراق با واردات 21 درصد از کل صادرات غیرنفتی از ایران، پس از چین دومین شریک عمده تجاری این کشور در سال 98 به شمار میرود.
برآوردها نشان میدهد که صادرات ایران در سال 98 به عراق به مرز 9 میلیارد دلار رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن افزایشی 0.7 درصدی را نشان میدهد. همچنین در همین زمان وزن صادراتی ایران با 29 درصد رشد به 25 میلیون تن رسیده است.
طبق ارزیابیهای صورت گرفته، دارو و تجهیزات پزشکی، مصنوعات پلاستیکی، کاشی و سرامیک، محصولات فولادی، لوازم الکتریکی، مصالح ساختمانی، ماشینآلات صنعتی، لبنیات، شیرینی، تجهیزات کشاورزی و محصولات دانش بنیان اصلیترین کالاهای صادراتی ایران به عراق در سال 98 را تشکیل دادهاند.
پس از شیوع ویروس کرونا دو کشور با هدف جلوگیری از پر سرعت شدن انتشار بیماری حاصل از این ویروس در مرزهای مشترک خود محدودیتی به وجود آوردهاند اما صادرات ایران به عراق متوقف نشده است.
دیدگاه خود را بیان کنید