همسایه های عراق

همسایه های عراق - اردن

همسایه های عراق - اردن

اردن با نام رسمی پادشاهی اُردُن هاشمی از کشورهای پادشاهی‌ عرب در غرب آسیاست و پایتخت آن شهر «امان» است.

این کشور از شمال با سوریه، از شمال شرقی با عراق، و از شرق و جنوب با عربستان سعودی و از غرب با اسرائیل و کرانه باختری رود اردن همسایه‌است، که مجموع خطوط مرزی اردن با این کشورها به 1619 کیلومتر می‌رسد.
اردن از جنوب نیز با خلیج عقبه مماس است و حدود 26 کیلومتر مرز آبی دارد که در میان کشورهای عربی کمترین مرز آبی به‌شمار می‌رود.
مساحت اردن به‌طور عمده از صحراهای خشک و بایر تشکیل شده‌است. اما در بخش‌های باختری ارتفاعاتی نیز وجود دارد. در نوار مرز غربی اردن، رود اردن جاری است که این کشور را از اسرائیل جدا می‌کند. بلندترین نقطه اردن، قله جبل رم (1734 متر) است و پست‌ترین نقطه آن دریای مرده (بحر المیت) است. 
جمعیت این کشور حدود 10 میلیون نفر است و 98 درصد مردم آن عرب هستند. حکومت آن پادشاهی مشروطه و پادشاه کنونی آن ملک عبدالله دوم است که پس از مرگ پدرش، شاه حسین بن طلال در 7 فوریه 1999 به پادشاهی اردن رسید. واحد پول این کشور دینار اردن است.
شهرهای عمده اردن امان (پایتخت) در شمال باختری و شهرهای اربد و الزرقا در شمال هستند.

اقتصاد

اردن کشوری کوچک با منابع طبیعی محدود است. این کشور برای تأمین آب و بخش اعظمی از نیازهای انرژی خود به منابع خارجی وابسته است. در خلال دهه 90، نیازهای نفت خام این کشور از وارداتی که از عراق و دیگر کشورهای همسایه می‌شد تأمین می‌‌شد و از اوائل سال 2003، نفت مورد نیاز اردن توسط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس تأمین می‌‌شود. علاوه بر آن، خط لوله انتقال گاز عرب از مصر به شهر بندری عقبه واقع در جنوب اردن در سال 2003 تکمیل شد. از سال 2000 به این بعد، صادرات محصولات تولیدی سبک، که بیشتر شامل منسوجات و پوشاک می‌شود، نیروی پیش برنده رشد اقتصاد این کشور بوده‌است.

موقعیت جغرافیایی اردن در گسترش بحران در سوریه و عراق نقش مهمی داشته است. مرز مشترک جغرافیایی با این دو کشور سبب شد تا اردن به یکی از مهمترین مراکز برای آموزش نیروهای تروریستی تبدیل شود و درعین حال تروریست‌ها نیز از مرز اردن برای نفوذ به سوریه و عراق استفاده کنند.
گردشگری یکی دیگر از بخش‌های بسیار مهم اقتصاد اردن است. جغرافیای این سرزمین و آرامش سیاسی آن، در مقایسه با دیگر کشورهای خاورمیانه باعث شده‌است تا اردن به موقعیت خوبی از لحاظ گردشگری دست یابد. فعالیت‌های اصلی گردشگری در اردن دربرگیرنده بازدید از مکان‌های تاریخی بی‌شمار و مناطق طبیعی بکر و جاذبه‌های فرهنگی-مذهبی اردن است.

روابط اقتصادی عراق و اردن

از دهه 90 قرن گذشته که اردن تنها گذرگاه عراق برای واردات کالا و دارو در مقابل فروش نفت بود، این معادله بر مناسبات دو کشور مستولی شده و امان همچنان برای حفظ آن می‌کوشد. در حالی که طرف عراقی درصدد جایگزین کردن منافع مشترک به جای رابطه به شرط امتیاز است.
امان از آن زمان، نفت عراق را با قیمت‌های ویژه و پایین تر از نرخ جهانی خرید می کرد تا در مقابل به این کشور اجازه دهد از طریق اراضی اردن با جهان مراوده داشته باشد.
حوادث سال 2014 و حمله گروه تروریستی داعش، در عمل کل روابط را با اردن به مدت سه سال متوقف کرد و دو کشور پس از اعلام پیروزی بر داعش توسط بغداد، در 2017 روابط خود را دوباره از سرگرفتند و گذرگاه مرزی طریبیل فعالیت خود را از سر گرفت.
بغداد و امان در سفر نخست وزیر اردن که پیش از سفر ملک عبدالله به فاصله کوتاهی انجام شد، در دسامبر 2018  توافقنامه‌ای اقتصادی را امضا کردند که در فوریه 2019 و با سفر ملک عبدالله به بغداد، این توافقنامه اجرایی شد.

از جمله بندهای مهم این توافقنامه فروش روزانه 10 هزار بشکه نفت با تانکرهای حمل سوخت از میادین نفت شمال عراق (چاه های کرکوک، صلاح الدین و نینوا) 16 دلار ارزان تر از قیمت جهانی به ازای هر بشکه و کسر هزینه های حمل و نقل از آن بود.
همچنین معافیت 371 قلم کالای صادراتی اردن به عراق از تعرفه گمرگی به میزان 75 درصد و ایجاد منطقه صنعتی مشترک در مرز دو کشور از دیگر بندهای این توافقنامه بود که با انتقادهای گسترده ای در عراق مواجه شد.
یکی از مهمترین توافق های این نشست که امان بسیار امیدوار به اجرای آن است، ایجاد خط لوله نفت بصره به بندر عقبه است تا از طریق این کشور، نفت عراق به مصر و قاره آفریقا صادر شود. این طرح به اردن که از نبود منابع ثروت و بحران اقتصادی رنج می برد، اجازه می دهد به ازای صادرات هر بشکه نفت از عراق، مبلغی به عنوان کارمزد بگیرد و در عین حال بندر عقبه به مرکز جذب سرمایه های عراق تبدیل شود.
 

لینک کوتاه

دیدگاه خود را بیان کنید